Neki su već spominjali lingvistički abdest. Mogao bi se na tome tragu, primjenjujući određenu analogiju, formulirati i jezički abdest, što bi podrazumijevalo „očišćenje“ govora nakon loše, lažive, potvorne, patvorene, munafičke, fitnetske priče. Da situacija bude zamršenija, govori činjenica da bi navedena vrsta abdesta bila valjana – nakon što se u javnom prostoru isprocesuiraju iznesene izjave, formulacije, jezičke zablude, misaone bludnje – treba prvo uzeti mentalni gusul, koji će očistiti duhovni i misaoni habitus, upravo zbog nanosa etičkog peksinluka, misaone prljavštine, jezičkog diletantizma te politički iskonstruiranog primitivizma, segregacije, prijetnji i mržnje. Adekvatan odgovor mogao bi dati, dakle, objektivan i iskren mentalni gusul u cilju suzbijanja metastaze malignih djelovanja spomenutih verbalija. Jezički gusul, opet, bolji je i mila je majka za razliku od slučaja kada je potrebno primijeniti jezički gasul nad mejitom govora. Tada je već sve gotovo i nema više povratka na etički i duhovni selamet.
Kako oživjeti uspavani duh aktivnog prosuđivanja nakon djelovanja anestezije ideološkog medijskog zagađenja?
Leksema abdest perzijska je složenica: ab, što znači „voda“ i dest, što je „ruka“, a podrazumijeva tzv. obredno tjelesno čišćenje dijelova tijela radi obavljanja ibadeta, što podrazumijeva pripremu za duhovno očišćenje. Leksema gusul porijeklom je arapska leksema kojom se označava obredno kupanje čitava tijela te usne i nosne šupljine radi očišćenja od spolnih užitaka koji rezultiraju izlaskom tjelesnih izlučevina te od postporođajne i menstrualne krvi i sukrvice. A gasul, iz istoga korijena kao i gusul, arapska je leksema kojom se označava obredno kupanja mejita prije dženaze i ukopa. Zato prije nego što dođe do etičkoga gasula, treba imati mentalni gusul i jezički abdest.
***
Dr. sc. Alen Kalajdžija naučni je savjetnik Instituta za jezik Univerziteta u Sarajevu, u kojem je obavljao i funkciju direktora u dvama mandatima. Njegova područja zanimanja jesu lingvistika i historija jezika. Do sada je ukupno objavio 72 rada, uključujući izvorne naučne članke, stručne radove i prikaze, a istovremeno je učestvovao na 54 domaće i međunarodne naučne i stručne konferencije, simpozija i okrugla stola, od čega su 25 učestvovanja od izbora u zvanje višeg naučnog saradnika. Učestvovao je na više od 60 stručnih tribina i promocija izdanja iz oblasti bosnistike. Urednik je više od 20 izdanja Instituta za jezik, od čega je u 14 izdanja bilo od izbora u zvanje višeg naučnog saradnika, te je bio recenzent niza različitih naučnih i stručnih djela iz oblasti bosnistike.
