Više je leksema u bosanskom jeziku kojima se označava odvažan muškarac koji se istaknuo u nekoj vrsti borbe – doslovne ili figurativne: junak, heroj, gazija, kahriman. Međutim, šta je sa ženom, koja je junakinja, heroina, pa i gazijka, kahrimanka...?
U savremenoj jezičkoj upotrebi dominiraju dva oblika: junakinja i heroina, dok su oblici gazija i kahriman, a naročito ova posljednja leksema u starijoj jezičkoj praksi, rezervirani za muškarce. A mnogima je poznato ime bosanske heroine i junakinje Fadile Odžaković Žute! Ovaj drugi oblik, istina, može nekada izazvati nedoumicu: je li heroina ili herojina?
Etimološki gledajući, ali i po rječnicima i po normi, ispravno je heroina. Međutim, ovaj oblik heroina u nekim kontekstima može izazvati nedoumicu, npr. “Ustanovili su da tamo ima heroina”, gdje navedeni oblik, eventualno, može značiti genitiv imenice heroin.
Ono što još zbunjuje jeste osnovni oblik za muški rod – heroj, zbog čega se analoški može izvesti oblik u kojem se ne bi očekivalo da dođe do krnjenja osnove pa bi trebalo glasiti heroj-ina.
No, u navedenom slučaju riječ je zapravo o “lažnoj” analogiji jer je navedena forma za oznaku ženskog roda posuđena iz grčkog oblika heroine, dok je muški oblik – heroj izveden iz grčkog heros, što očito upućuje na to da su navedeni oblici u bosanski ušli posredstvom nekog jezika posrednika.
A da veza heroja kao junaka i heroina kao narkotika ima smisla, pokazuje etimologija, koja upućuje na to da je u osnovi narkotika – heroina zapravo heroj tj. grčki heros, junak, koji izaziva osjećanje snage, hrabrosti, poleta.
Pitanje je mora li se baš biti na heroinu da bi se bilo heroj.
